25-06-2004 – Kerkrade, De ramp van Haanrade

Ook 20 jaar later heeft het ongeluk in Haanrade nog steeds impact

Het is vandaag precies 20 jaar geleden dat in Kerkrade een dramatisch incident plaatsvond. Een vrachtwagen reed een winkelpand binnen. De chauffeur en twee aanwezigen kwamen daarbij om het leven. Tot op de dag van vandaag heeft dit drama een grote impact op de nabestaanden, de omwonenden en de betrokken hulpverleners. Om die reden staan we er vandaag bij stil.

Terug naar vrijdag 25 Juni 2004. Om 11:55 uur gaat in de kazernes Kerkrade en Heerlen het alarm voor een melding ‘verkeersongeval met beknelling’. Met als toevoeging dat een vrachtwagen de Wechselstube is binnengereden. De naam Wechselstube verwijst naar het grenswisselkantoor dat aan de Haanraderberg / Meuserstraat ligt, vlakbij de Duitse grens. Voor de komst van de euro was dit een grenswisselkantoor. Ten tijde van het ongeluk is het pand gebruikt als buurtsupermarkt.

Tijdens het aanrijden krijgen de hulpverleners te horen dat een vrachtwagen met mogelijk drie inzittenden het pand is binnengereden. Op dat moment is onbekend hoeveel bezoekers en  winkelpersoneel aanwezig zijn.

Als de brandweer de Haanraderberg afrijdt, ziet zij de oplegger van de vrachtwagen al uit het pand steken. Inmiddels is er ook brand uitgebroken. Er komen dikke rookwolken uit het pand. Al snel is duidelijk dat het hier een groot incident betreft. Daarom wordt direct opgeschaald naar ‘zeer grote brand / hulpverlening’.

In eerste instantie is ingezet op het redden van personen. Getracht is om zowel via de voor- als achterzijde het pand te betreden. Via de achterzijde lukte dat uiteindelijk.  Met de hand moeten hiervoor zelfs brokstukken worden verplaatst. Alle middelen zijn ingezet om eventuele slachtoffers te bereiken.

Tijdens deze reddingspoging worden de manschappen echter geconfronteerd met een zogenoemde flash-over.  Dat is een rooklaag waarin vuur ontstaat omdat de temperatuur door een opeenstapeling van hete rookgassen enorm oploopt. Ondanks temperaturen van enkele honderden graden, weten de bevelvoerder en de manschappen ternauwernood het pand te verlaten. Zij moeten letterlijk rennen voor hun leven. Het besef dat niemand in het pand deze brand kan hebben overleefd, komt hard aan.

Een brand met slachtoffers, gaslekkages en instortingsgevaar. Allemaal zaken die je normaal alleen in films ziet. Maar in Kerkrade is ’t dan de harde realiteit.

Vanaf dat moment hebben de manschappen geen andere keus dan in te zetten op brandbestrijding en het voorkomen van uitbreiding. Nadat de brandweer het vuur onder controle heeft, wordt een nieuwe poging gedaan om de slachtoffers te vinden. Enkele uren later kan de brandweer het eerste slachtoffer bereiken. Het betreft de vrachtwagenchauffeur. Hij blijkt alleen in de vrachtwagen te zitten. De getuigenverklaringen, die meldden dat er drie personen in de cabine zaten, bleken niet te kloppen.

Maar nog altijd is niet duidelijk hoeveel slachtoffers er verder te betreuren zijn. Daarom wordt die avond en de dag erna in linie het pand doorzocht. Brokstukken worden handmatig verplaatst. Uiteindelijk worden nog twee slachtoffers geborgen. Gezien het tijdstip van het incident is het overigens een wonder te noemen dat het bij drie slachtoffers is gebleven, want op dat moment van de dag is het normaal veel drukker in de winkel.

Uit verklaringen van ooggetuigen zou later blijken dat de vrachtwagenchauffeur voor een onmogelijke keuze had gestaan. Toen hij de Haanraderberg afreed, zouden de remmen dienst hebben geweigerd. Hierbij had de chauffeur de onmogelijke keus om ofwel de winkel in te rijden, danwel uit te wijken naar rechts. Maar daar stond op dat moment een groep kinderen.  Hij koos voor het eerste. Helaas kwamen de vrachtwagenchauffeur en twee medewerkers van de supermarkt om het leven.

We schrijven dit stukje allerminst met de bedoeling om nare herinneringen op te halen. Maar het is een feit dat deze gebeurtenis voor altijd in het geheugen gegrift staat van de betrokkenen, onder wie tientallen hulpverleners.

Melding – Verkeersongeval met beknelling vrachtwagen

Nader bericht – Zeer grote brand

Foto’s & video copyright Brandweer Zuid-Limburg †Henk Saive  Disclaimer