23-07-2024 – Overlijden Toon Savelberg

Deze week bereikte ons het zeer trieste nieuws dat onze oud-collega Toon Savelberg is overleden. Toon is zeker geen onbekende binnen de brandweerwereld en is onder andere bekend van het boek “Van Blusemmer tot Schuimkanon: De Heerlense Brandweer van 1962 tot 1984.” Dit boek is in het bezit van menig (oud-)collega en belangstellende. Toon was een gedreven brandweercollega. Zijn carrière startte hij als vrijwilliger bij de brandweer Vaals, waar hij al indruk maakte. Een oud-collega herinnert zich:

“Wat mij uit zijn periode in Vaals is bijgebleven, is dat wanneer de sirene destijds ging, hij enorm snel rende vanuit de Koperstraat richting kazerne aan de Tyrellsestraat. Hij was steeds een van de eersten die de kazerne bereikte. Toen al zeer fanatiek bezig met zijn hobby, en later zijn beroep in Heerlen.”

Bij de beroepsbrandweer van Heerlen maakte hij op 16 juni 1967 van zijn hobby zijn beroep. Zijn functie was hoofdbrandwacht functioneel, zoals men dat toen noemde. Daarnaast was hij ook brandweerinstructeur. Menig oud-brandweerman zal zich de ademluchtoefeningen in de kelders van de kazerne herinneren, evenals het beoefenen van het aflegsysteem op het Bekkerveld en de theorielessen in de filmzaal van de kazerne.

Toon was een bijzonder fanatieke collega. Vanaf dag één begon hij met het verzamelen van krantenartikelen, die hij vervolgens in klappers plakte. Hier bleef het echter niet bij. Met de tijd ging hij ook foto’s verzamelen en voegde hij ook uitrukrapporten toe aan zijn verzameling. Na werktijd werkte hij trouw elke dag aan een soort dagboek waarin alle gegevens over de betreffende uitruk vermeld stonden. Ter illustratie van de branden verzamelde hij in eerste instantie de krantenknipsels. Een krantenfoto is niet zo mooi als het origineel, wat hem aanspoorde om de krantenredactie te benaderen voor de echte foto.

Op 19 juli 1975 was in het Limburgs Dagblad een krantenartikel over de hobby van Toon Savelberg terug te vinden. In de tekst is te lezen: “Sinds 16 juni 1967 steekt hij al zijn zakgeld in plak-, dag-, knipsel- en fotoboeken waarin alle verrichtingen van de Heerlense brandweer zijn vastgelegd.” Nu zijn er bij een brand vaak meerdere fotografen, en als je al die negatieven wil laten afdrukken, dan gaat het gezegde op: Toon Savelberg raakt aan brand zijn zakgeld kwijt. Het zakgeld ging echter niet alleen in het afdrukken van de fotonegatieven. Al die verslagen en foto’s werden in plastic hoesjes in ordners opgeborgen. De totale collectie bevatte 74 ordners met honderden artikelen. Van grote branden zoals winkelcentrum Het Loon, de magazijnen van V&D en tal van andere branden die Heerlen getroffen hebben. Maar ook het assisteren van brandweerkorpsen buiten Heerlen mocht niet ontbreken, evenals de kleinere incidenten zoals het leegpompen van kelders.

Naast de verslagen van de brandweerverrichtingen  tot aan zijn pensioen, is hij ook terug in de tijd gegaan. Het is een waar archief geworden dat teruggaat tot het begin van de Heerlense brandweer in 1862. Ook is het brandweermaterieel dat in de loop der tijd dienst heeft gedaan beschreven. Er is een overzicht van de brandweerlieden, van de tijd van de vrijwillige brandweer tot en met de beroepsbrandweer.

In 2018 was Toon inmiddels de 80 gepasseerd en besloot hij dat het mooi was geweest en dat het tijd was om zijn verzameling veilig te stellen. Op 7 mei 2018 werd de verzameling overgedragen aan de heemkundevereniging Heerlen. Een veilige en geschikte plek om zijn levenswerk een plekje te geven.

Overigens bestond zijn brandweercollectie niet enkel uit artikelen en foto’s. Zo had hij 650 brandweerhelmen uit de hele wereld! Het mag duidelijk zijn dat Toon een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het voortbestaan van de herinneringen van de brandweer van Heerlen. Iets waar heel veel mensen hem dankbaar voor zijn.

Wij zouden nog duizenden woorden kunnen besteden aan Toon en zijn avonturen. Wij beseffen ons echter dat een social media bericht ergens moet stoppen en nooit de lading zal dekken wat iemand verdient.

Ondanks het zeer vervelende bericht willen we toch een positief tintje geven aan het artikel.

Ze zeggen wel eens dat het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Ook in dit geval is dat een feit. De kleindochter van Toon beschikt namelijk ook over het bekende brandweer DNA.

Esther werkt op onze kazerne in Beek en is daarnaast nog vrijwilliger in Mechelen. De passie voor het vak heeft ze van haar opa Toon. Hij was daardoor mede natuurlijk super trots op zijn kleindochter! Overigens geldt dat ook voor ons als brandweer Zuid-Limburg. Esther, we zijn blij te zien, dat jij het bekende brandweerstokje hebt overgenomen van je opa.

Wij wensen je dan ook veel sterkte met dit grote verlies, maar wensen je ook een hele mooie toekomst binnen de brandweer Zuid-Limburg.